Om te vieren dat Heineken 150 jaar bestaat, verschijnen drie gezichtsbepalende historische gebouwen van de brouwerij in miniatuur. Twee van de miniaturen zijn voor Heineken gemaakt door aardewerkfabriek Royal Goedewaagen in Nieuw-Buinen. Goedewaagen bestaat al sinds 1610 en is wereldberoemd om zijn handgemaakte keramiek. De eerste Delftsblauwe miniatuur van een historisch gebouw bracht Goedewaagen in 1932 uit. Sindsdien zijn er voor opdrachtgevers over de hele wereld meer dan vierhonderd verschillende miniaturen gemaakt, waaronder polychroom beschilderde Amsterdamse grachtenpanden en een reeks Hollandse molens.

Goedewaagen loopt voorop in de toepassing van technologie die tweedimensionale ontwerptekeningen omzet in een driedimensionale moedervorm van de miniatuur. Maar daarna verloopt de productie juist helemaal ambachtelijk. De miniaturen worden gegoten in mallen en vervolgens allemaal met de hand beschilderd. Royal Goedewaagen is de enige aardewerkfabriek in Nederland die nog werkt volgens deze ambachtelijke traditie, die het predicaat nationaal keramisch erfgoed verdient.

De derde Heineken miniatuur wordt gemaakt in opdracht van de KLM. Sinds 1952 geeft de luchtvaartmaatschappij elke passagier in de business class een Delftsblauwe miniatuur van een karakteristiek Hollands gebouw, gevuld met jenever. Tussen 1965 en 1995 produceerde Royal Goedewaagen deze huisjes voor KLM. Tegenwoordig worden ze in China gemaakt.
De miniaturen vertellen samen de geschiedenis van de brouwerij aan de Amsterdamse Stadhouderskade

Stoombierbrouwerij

Net buiten de Singelgracht liet Gerard Heineken in 1867 een nieuwe en moderne stoombierbrouwerij bouwen naar ontwerp van architect Isaac Gosschalk: een moderne brouwerij aangedreven door stoommachines. Drie jaar eerder, in 1864, had Heineken de eeuwenoude bierbrouwerij De Hooiberg in het centrum van de stad overgenomen maar deze voldeed niet meer aan de eisen van de nieuwe tijd. Er moest een nieuwe brouwerij komen.

De nieuwe stoombierbrouwerij bestond uit twee delen: de brouwerij zelf met daarnaast het ketelhuis met de stoommachine. Daarachter stond een hoge schoorsteen. Het hoofdgebouw was symmetrisch van opzet. Aan weerszijden waren hoge bouwdelen met trapgevels, die dienden als opslagplaats voor mout, hop en fusten, en deels als koelhuis. In het middelste deel flankeerden twee torentjes bovenin de gevel een groot boogvenster. Daar zat het brouwhuis met daarachter een gistruimte. Er was ook een kantoortje. Een monumentale poort gaf er toegang tot de brouwerij. Boven de poort prijkte de naam van de brouwerij en het jaar van oplevering. In de miniatuur is dat vervangen door het jaar dat Heineken zijn brouwerij kocht.
Rondom dit eerste bouwwerk breidde de brouwerij jaar na jaar verder uit, totdat er ten slotte een heel complex van gebouwen aan de Stadhouderskade stond. De oude brouwerij moest uiteindelijk in de jaren dertig wijken voor nieuwbouw. De miniatuur van dit allereerste gebouw is uitgevoerd in het groen van Heineken in plaats van het traditionele blauw.

Brouwhuis

Het brouwhuis uit 1913 is het oudste deel van Heinekens brouwerijcomplex dat tegenwoordig nog overeind staat. De Rotterdamse architect Arie Heederik ontwierp het gebouw. Vroeger werd er in grote ketels mout in warm water tot wort gebrouwen, de basis voor het bier. Nu is hier het hart van de Heineken Experience.
Het brouwhuis is een stoer maar sierlijk bouwwerk. De gevel lijkt wel bekroond met twee vierkante torens. Rondom de ramen zijn decoratieve patronen in rode baksteentjes en grijze natuursteen aangebracht. De versieringen zijn geïnspireerd door de Art Nouveau stijl, net als de glas-in-loodramen. Prominent in de gevel bevindt zich een groot tegelplateau met de naam van de brouwerij: Heineken’s Bierbrouwerij Maatschappij. Het brouwhuis verschijnt in miniatuur als het 95ste ‘KLM-huisje’.

Kelders

Het meest in het oog springende gebouw van de voormalige Heineken brouwerij is het grote bouwwerk op de hoek met de Ferdinand Bolstraat. Architect Bert Ouëndag ontwierp het in 1932; na zijn dood werd het in 1935 voltooid onder leiding van zijn zoon Willem. Het huisde vooral gistkelders en legkelders, voor de eerste gisting en de rijping van het bier.
Het hoge, massief ogende bouwwerk heeft nauwelijks ramen in de gevel. Er mocht namelijk geen daglicht in de kelders komen. Alleen op de begane grond is een plint waarin oorspronkelijk een rij vensters zat. Aan de Ferdinand Bolstraat heeft het bouwwerk een puntgevel. Langs de Stadhouderskade doet een vooruitspringend deel van de gevel denken aan een kerktoren, met bovenin een klok. In grote goudkleurige letters stond aanvankelijk de naam Heineken’s Brouwerij in de gevel – die ‘s’ is er in de jaren zestig van de vorige eeuw vanaf gehaald, waardoor er nu net iets te veel ruimte tussen de woorden is.

Helemaal bovenin had het zogeheten koelschip juist wel ramen. Daar stonden grote bakken kokendhete wort die direct uit het brouwhuis kwam. Met de ramen open kon de wort snel afkoelen, voordat de gist die het ging omzetten in bier eraan toegevoegd werd. Het schuine plafond zorgde ervoor dat de condens naar beneden kon lopen. De miniatuur van het gebouw van Ouëndag is in een beperkte oplage verschenen.

De miniaturen zijn geschilderd door:

The Heineken miniatures were painted by: