1340 - heden

Van Banpanhuis tot Brand

De geschiedenis van Brand Bier gaat terug tot in de middeleeuwen. Het is bekend dat al in het jaar 1340 bier wordt gebrouwen in het kerkdorp Wijlre gelegen in het Maasgebied. Wijlre heeft in deze tijd de status van rijksheerlijkheid. De bezitters van deze rijksheerlijkheid – de heren van Wijlre – hebben het zogenaamde banpanhuisrecht. Dit betekent dat in Wijlre alleen mag worden gebrouwen in het panhuis – de brouwerij – van de dorpsheer. En het bier mag niet buiten het dorp worden verkocht. De Brand bierbrouwerij dankt haar bestaan aan dit recht en kan gezien worden als de oudste continu bestaand hebbende bierbrouwerij van Nederland.

Van de vroege geschiedenis is weinig bekend. Uit de schaarse archiefstukken weten we dat de brouwerij in 1743 volledig is afgebrand en dat er daarna werd gebrouwen in een bestaand pand van de familie Tack, precies op de plek waar nu nog de brouwerij staat.

Met de komst van de Fransen in 1795 worden alle heerlijkheden afgeschaft en komt het banpanhuisrecht te vervallen. Voortaan is het niet meer het exclusieve recht van de heren van Wijlre om te brouwen maar is het brouwen van bier voor iedereen weggelegd. Zo komt de brouwerij in het bezit van Jan Pieter Tack. In 1803 kopen Tack en zijn vrouw Maria Catharina Widdershoven ook het huis ‘De Kroon’ dat naast het panhuis ligt. Daar schenken zij het bier dat in het panhuis wordt gebrouwen.

Op 23 december 1871 koopt spoorwegingenieur Frederik Edmond Brand het panhuis in Wijlre. Brand en zijn vrouw Anna Brand-Pluymaekers zijn afkomstig uit Zuid-Limburg en hebben nu de kans om na omzwervingen terug te keren naar hun geboortestreek. Brand is met de koop eigenaar geworden van een nog half-agrarisch bedrijf waar het traditionele bovengistende bruine bier wordt gebrouwen. De brouwerijbelangen worden vooral behartigd door Anna Brand terwijl Frederik zich liever bezig houdt met zijn oude vak als bouwkundige.

Als Frederik in 1882 overlijdt is zijn weduwe Anna dan ook prima in staat om het bedrijf voort te zetten. Vijftien jaar later, in 1896, hebben de zoons Henri en Mathieu hun opleidingen afgerond en kunnen zij de brouwerij overnemen. De twee broers Brand hebben een brouwtechnische opleiding gevolgd en zij besluiten te innoveren. Er wordt onder andere een stoommachine van 6 p.k. aangeschaft zodat de roerwerken in de ketels kunnen worden aangedreven met stoomkracht. Handmatig roeren is daarmee verleden tijd en de capaciteit kan worden opgevoerd van 75.000 liter naar 600.000 liter in 1903.
Door de vele vernieuwingen die de gebroeders Brand doorvoeren kan men goed bier brouwen dat langer houdbaar is en over een grotere afstand vervoerd kan worden. Voor het eerst wordt rond 1900 het Brand bier naar Maastricht geëxporteerd! Het bedrijf krijgt de naam ‘Exportbrouwerij De Kroon’.

DOWNLOAD GESELECTEERDE AFBEELDINGEN

Whooops!

Something went wrong while loading the collection, please try again to get a better experience.

RETRY